Jak wprowadzać system norm, zasad i konsekwencji zamiast kar

  1. Tworzymy listę poleceń i zasad, które są najczęściej lekceważone przez dziecko w domu lub takie, których dziecko powinno przestrzegać.
  2. Zastanawiamy się, które polecenia są dla nas naprawdę ważne ( dlaczego to dla nas takie ważne, sensowne, konieczne ) oraz co się stanie, jeśli dziecko zignoruje to polecenie.
  3. Pochwalmy dziecko, jeśli wykonało polecenie i nie zapomniało o zasadach. Możemy też pomyśleć o pozytywnych konsekwencjach za pożądane zachowania, aby się one utrwaliły.
  4. Nie odwlekamy wyciągania negatywnych konsekwencji.
  5. Negatywne konsekwencje muszą być możliwe do zrealizowania. Trzeba wziąć pod uwagę własne możliwości i sytuację dziecka.
  6. Negatywne konsekwencje muszą być stałe.
  7. Należy też wypracować w przypadku każdej reguły i zasady tzw. naturalne konsekwencje:
    •   Naprawienie szkód
    •   Wyłączenie z sytuacji
    •   Zmniejszenie wzmocnień pozytywnych i odbieranie przywilejów
    •   Ograniczenie swobody działania
  8. Wyciągamy negatywne konsekwencje jak najspokojniej.
  9. Wyciągamy negatywne konsekwencje, gdy:
    •  zachowanie jest już zakończone
      •    nazywamy naruszoną zasadę    
      •    dajemy dziecku możliwość wypowiedzenia się
      •    uzasadniamy jeszcze raz obowiązującą zasadę
      •    wyciągamy negatywne konsekwencje
    •  zachowanie dziecka jeszcze trwa
      •    powtarzamy polecenie
      •    zapowiadamy, że będziemy musieli wyciągnąć konsekwencje
      •    dajemy możliwość wypowiedzi
      •    wyciągamy negatywne konsekwencje
  10. Nie przeprowadzamy dyskusji z dzieckiem na temat sensowności reguł, poleceń. Jeśli rozmawiamy, to nie bezpośrednio po zdarzeniu.

 Zasada brzmi ......
Konsekwencją jej złamania jest ............
Więcej o tym nie rozmawiam

Na podstawie materiałów szkoleniowych zebrali Helena Gajewska i Artur Madera